در این مطلب به مشخصات فنی ماشین سنگین یا مشخصات کامیون پرداخته ایم. هجده چرخ یک کامیون دو قسمتی است که از آن برای حمل بار‌های سنگین تا وزن ۲۲ تن و با طول ۱۲.۲ تا ۱۳.۶ متر و عرض ۲.۵ متر استفاده می‌شود. قسمتی جلویی آن که شامل کابین راننده و موتور است، کشنده (یا به زبان عامیانه کله) و قسمت انتهایی که بسیار بزرگتر است و بار بر روری آن قرار می گیرد، نام دارد.
رایج‌ترین نوع آن‌ها تک محور و دو محور است در حالی که مدل هایی با محور بیشتر هم وجود دارد. معمولا این کامیون‌ها هجده چرخ دارند و به همین دلیل است که به هجده چرخ معروف‌اند. البته بعد‌ها مدل‌های بزرگتری ساخته شدند که مجموع تعداد چرخ‌های آن‌ها بیش از از هجده عدد بود. هجده چرخ تریلی بیشتر برای استفاده‌های کمپرسی و کفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما مدل‌های دیگر آن مانند کمر شکن، یخچال دار، لبه دار، تیغه دار و اتاق دار نیز وجود دارد.
اتصال و جدا کردن تریلی و کشنده
در انتهای کشنده قطعه‌ی مفصلی شکلی به نام چرخ پنجم یا ریش وجود دارد که به کمک یک پین، اتصال تریلی به کشنده را برقرار می‌سازد. همچنین تعدادی کابل و شیلنگ برای انتقال برق و فشار هوا جود دارند که باید از کشنده به تریلی متصل شوند.
طراحی تریلی هجده چرخ به گونه‌ای است که محور‌های تریلی در قسمت انتهایی اش است و قسمت جلویی آن فاقد محور است و بر روی محور‌های انتهایی کشنده قرار می‌گیرد. به همین دلیل در قسمت جلوی تریلی یک زوج جک وجود دارد تا در هنگامی که تریلی از کشنده جدا شده است، بتواند تعادل خود را حفظ کند و مانع از افتادن آن شود. اگر در هنگام ترمز شدید در سرعت‌های بالا، تریلی لیز بخورد تا جایی که با کشنده برخورد کند، اصطلاحا به آن قیچی کردن می‌گویند. این پدیده می‌تواند خطرناک باشد به همین دلیل رانندگان باید رعایت نکات لازم در هنگام ترمز گرفتن در سرعت بالا را در نظر داشته باشند.
جعبه دنده مشخصات فنی ماشین سنگین
به دلیل وجود تنوع زیاد در بار هایی که هجده چرخ تریلی‌ها ممکن است حمل کنند، معمولا جعبه دنده آن‌ها را به صورت دستی طراحی می‌کنند تا راننده بتواند امکان کنترل هر چه بیشتر را داشته باشد. هر چند در برخی از مدل‌های موجود، تولید کنندگان گیربکس‌های اتوماتیک را هم ارائه داده‌اند.
تفاوت بسیار مهم خودروهای هجده چرخ تریلی با اتومبیل‌های سواری، در نوع گیربکس آن‌ها است. اکثر هجده چرخ‌ها از گیربکس غیر همزمان یا آسنکرون استفاده می‌کنند. جعبه دنده‌ی هجده چرخ‌ها می‌توانند از سه سرعته تا ۱۸ سرعته (به علاوه ۲ سرعت معکوس) باشند. تعداد زیاد نسبت انتقال باعث شده است تا موتور با کارایی بیشتری کار کند.
این گیربکس‌ها به صورت دو کلاچه هستند و ترمز کلاچ هم در کنار آن موجود است. توقف چرخ دنده‌ها به وسیله ترمز کلاچ صورت می‌گیرد و همچنین اجازه می‌دهد تعویض دنده‌ی هجده چرخ، در حالت توقف صورت بگیرد. کلاچ به این دلیل فشرده می‌شوند تا در هنگام شروع به حرکت، دنده‌های سبک درگیر شوند. هنگامی که کامیون در حال حرکت است، پدال کلاچ باید به اندازه کافی فشرده شود تا بتواند گشتاور را برای تغییر دنده از بین ببرد
ترمز مشخصات کامیون
ترمز تریلی هجده چرخ از نوع بادی (پنوماتیکی) است. در این ترمز‌ها به جای روغن از فشار هوا برای اعمال فشار بر روی چرخ‌ها و توقف آن‌ها استفاده می‌شود. فشار باد مورد نیاز از طریق کمپرسور تامین می‌شود و برای ترمز لاستیک‌های بخش تریلی، لازم است تا شیلنگ‌های مربوطه از کشنده به تریلی متصل شوند.
همچنین هجده چرخ تریلی مجهز به ترمز‌های اضطراری است. این ترمز‌ها از نوع فنری هستند و به این دلیل وجود دارند تا درصورتی که به هر دلیلی فشار هوای کمپرسور برای ترمز کردن کافی نباشد، ترمز‌های اضطراری عمل کنند. وجود این ترمز هاباعث می‌شود تا به جای اینکه هجده چرخ بدون ترمز رها شده و از کنترل خارج شود، بتوان سرعت آن را به تدریج کم کرد و آن را کنترل نمود.
در رانندگی با هجده چرخ در سراشیبی، خودرو به دلیل وزن بالا شتاب زیادی می‌گیرد و راننده مجبور است از ترمز‌های مکرر برای کنترل آن کمک بگیرد. اما استفاده زیاد از ترمز باعث داغ شدن ترمز و در نهایت از کار افتادن آن می‌شود. به همین دلیل کامیون‌های هجده چرخ از سیستم دیگری به نام ترمز موتور نیز برخوردار هستند. مکانیزم عملکرد ترمز موتور به این صورت است که با فعال کردن آن، سیلندر‌های طراحی شده برای ترمز موتور هوا را دریافت کرده و فشرده می‌کنند اما پیش از آنکه این هوای فشرده‌شده به میللنگ ارسال شود، هوای فشرده‌شده از طریق سوپاپ اگزوز رهاسازی شده و سبب کاهش دور موتور و کاهش سرعت هجده چرخ می‌شود.
چراغ ها مشخصات کامیون
اتصال الکتریکی بین تریلی و کشنده در هجده چرخ، به وسیله کابل هایی موسوم به pigtail انجام می‌گیرد. هر سیم برق یکی از مدارهای الکتریکی قسمت تریلی مانند چراغ‌های روشنایی، چراغ‌های ترمز، چراغ‌های راهنما و … را تامین می‌کند.
در اکثر کشورها، یک تریلی باید موارد زیر را داشته باشد:
- دو چراغ عقب (به رنگ قرمز)
- دو چراغ توقف (به رنگ قرمز)
- دو چراغ چشمک زن
- دو چراغ علامت گذاری در عقب (و بغل) اگر ابعاد تریلی در پشت (و بغل) بزرگتر از ابعاد استاندارد باشد.
چرخ و لاستیک مشخصات کامیون
در گذشته استفاده از لاستیک‌های دوتایی در کنار هم در هجده چرخ تریلی‌ها مرسوم بود اما امروزه بیشتر از لاستیک‌های سوپر تک (super single) به جای جفت لاستیک معمولی استفاده می‌شود. این لاستیک‌ها عرض بیشتری دارند و طی آزمایشات انجام شده مشخص شده است که استفاده از لاستیک سوپر تک به جای جفت لاستیک، موجب ۱۰% صرفه جویی در مصرف سوخت هنگام استفادمی‌شود. همچنین این چرخ‌ها ترمز را کمتر درگیر می‌کند که امکان خنک شدن سریعتر ترمز را فراهم می‌کند و خطر محو شدن ترمز (Fade brake) را کاهش می‌دهد.
دیدگاهتان را بنویسید