آشنائی با اتوبوس برقی هایگر، مهمان جدید خیابانهای تهران!

سالها بعد از از رده خارج شدن اتوبوس برقی های DC اشکودا (SKODA 15Tr) و جمع آوری دکلهای توزیع برق آن، این بار شهرداری تهران برای توسعه حمل و نقل پاک به سراغ اتوبوس برقی هایگر رفته است. در فاز نخست حدود ۲۰۰ دستگاه اتوبوس برقی هایگر با کد KLQ6126GEV به صورت CBU وارد شدند، توسط شرکت نامیک گسترش راد (زیر مجموعه عقاب افشان و یادگار هادی اکبری راد فقید) PDI‌ شده و به تدریج تحویل شرکت واحد اتوبوسرانی شهرداری تهران میشود. بد نیست بدانید هایگر شریک تجاری اسکانیا در چین نیز می باشد و این اتوبوس تحت عنوان Scania HIGER (اسکانیا هایگر) سابق بر این به کشورهای زیادی مثل راه پیدا کرده است.

این اتوبوسها که در چین بنام HIGER Azure (به معنای نیلگون) شناخته میشوند، در ابتدا در خط بهارستان جمهوری که دارای ۱۰ ایستگاه رفت و ۱۴ ایستگاه برگشت می باشد بکار گرفته خواهند شد و در فازهای بعدی به سایر خطوط نیز انتقال پیدا خواهند کرد.

مشخصات فنی اتوبوس HIGER برقی

الکتروموتور اتوبوس برقی هایگر ساخت شرکت دانا (DANA) دارای توان گشتاور ۳۵۰۰ نیوتن متر می باشد. در مقام مقایسه باید گفت اتوبوس دیزلی پارسین ساخت عقاب افشان دارای موتوری با توان ۱۵۵۰ نیوتن متر گشتاور می باشد. صحبت از اسب بخار در خودروهای برقی شاید کار درستی نباشد ولی حداکثر قدرت موتور هایگر برقی معادل ۴۷۵ اسب بخار می باشد.

DANA‌ شرکتی آمریکایی بسیار با سابقه در تولید موتورهای برقی و قطعات وابسته هست که در سال ۱۹۰۴ تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در شهر ماومی ایالت اوهایو قرار دارد. این موتور به DANA TM4 مشهور هست و عینا بروی اتوبوس آتروس برقی ایران خودرو دیزل نیز قرار گرفته است. آتروس برقی رقیب مستقیم هایگر نامیکران محسوب میشود و باید دید در آینده چه سهمی از بازار را به خود اختصاصی خواهد داد.

در خودروهای برقی صحبت از مفهومی بنام جعبه دنده یا گیربکس تقریبا اشتباه هست. اما چهار دکمه ی L D N R برای کنترل نحوه حرکت اتوبوس در کنار هم بر روی داشبرد قرار گرفته اند. دکمه ی L حالتی مشابه دنده سنگین را در خودروهای دیزلی ایفا میکند. ضمن اینکه حالت برفی هم برای رانندگی در زمینهای لغزنده در نظر گرفته شده است. سرعت این اتوبوسها به ۸۰ کیلومتر در ساعت محدود شده است.

سایر مشخصات فنی هایگر برقی

از نکات مهم در مورد این محصول می توان به سیستم تعلیق فول بالُن آن اشاره کرد. هر دو اکسل جلو و عقب ساخت ZF‌ می باشند. محور جلو دارای دو بالُن و محور عقب چهار بالُن می باشد. در این اتوبوس برای ورود چرخ دستی یا ویلچر امکان زانو زدن به سمت راست و خروج رمپ ورود آسان نیز قرار گرفته است (ECAS Ⅱ with kneeling function).

باتری های اتوبوس از نوع LFP (لیتیوم آهن فسفات) می باشد که در دو قسمت انتهایی (۶ عدد) و سقف (۶ عدد) جای گرفته اند و دارای سیستم اختصاصی خنک کاری و اطفا حریق در صورت بروز مشکل فنی منجر به سانحه می باشند. باتری ها از برند CATL (کاتل) می باشد که بزرگترین تولیدکننده باتری ماشین های برقی دنیاست. بد نیست بدانید باتری های محصولات تسلا را نیز این شرکت تامین می کند. در صورتی که دمای الکتروموتور از حد نرمال بالاتر رود، فن اضطراری ATS روشن می شود. با هر بار شارژ باتری ها قابلیت پیمایش حدود ۲۵۰ کیلومتر برای هایگر برقی وجود دارد. زمان شارژ سریع این اتوبوس هم حدود ۳ ساعت برآورد شده است. این رنج پیمایش تقریبا تکاپوی یکروز فعالیت اتوبوس درون شهری را خواهد کرد.

ترمز در همه چرخها مجهز به دیسک ترمز می باشد که کیفیت ترمزگیری این محصول را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد. قابلیت بازیابی انرژی ناشی از ترمز ( (Braking Energy RecoverySystem) )هم بصورت دائمی فعال می باشد.

لاستیک های استفاده شده در این محصول از برند تویو تایرز با اصالت ژاپنی و یا میشلن هست. همینطور دارای رینگ آهنی با سایز ۲۷۵/70R22.5 می باشد.

نمای ظاهری خارجی و داخلی اتوبوس هایگر

نمای ظاهری در یک کلام ساده اما شیک هست. سعی شده با استفاده از خطوط سبزآبی در نماهای مختلف بدنه برقی بودن یا پاک بودن اتوبوس به چشم آید. اتوبوس برقی هایگر دارای دو درب پنوماتیک دو لنگه در جلو و وسط می باشد. هر دوی این دربها ابعاد اتاق نیز 12090x2550x3340 میلیمتر هست. همه پنجره های جانبی اتوبوس دارای حالت بازشوی کشویی نیز می باشند.

محل استقرار راننده در اتوبوس Higer‌ برقی توسط یک درب شیشه ای از قسمت تردد مسافران جدا می شود. این قسمت دارای امکان کولر، بخاری مجزا و فن برقی از بقیه ی کابین نیز می باشد.

تعداد صندلی های داخل اتاق ۳۴+۲+۱ می باشد. ۳۴ صندلی به صورت ثابت برای مسافرین، دو صندلی تاشو و ۱ صندلی پنوماتیک مخصوص راننده می باشد. روکش صندلی ها از نوع پارچه ای و مرغوب می باشد. در کنار هر صندلی هم پورت USB و پورت Type C برای شارژ انواع وسایل دیجیتالی قرار داده شده است. ظرفیت مسافرگیری این اتوبوس بصورت نشسته و ایستاده، ۷۷ نفر هست.

ذکر این نکته را از یاد نبریم… اتوبوس هایگر برقی به میزان کمی گازوییل سوز نیست هست(!) آنهم برای ایجاد گرمایش برای بخاری درجا که در کف کار شده است. هایگر به یک باک کوچک ۴۰ لیتری گازوییل هم به این منظور تجهیز شده است.

سایر امکانات رفاهی و ایمنی اتوبوس برقی HIGER

در قسمت جلوی کابین هم نمایشگر اطلاع رسانی مسیر برای مسافرین نصب شده است. نورپردازی یکپارچه LED بروی سقف قرار گرفته که شدت نور ثابتی در کل کابین فراهم میکند. بد نیست بدانید ظرفیت مجاز ایستاده این اتوبوس حدود ۴۰ نفر می باشد.

داخل اتوبوس دارای ۵ دوربین نظارتی برند داهوا نصب می باشد که راننده را در جریان دقیق روند رفت و آمد مسافران قرار میدهد. همینطور دوربین ۳۶۰ درجه اطراف به همراه سنسورهای پیرامونی راننده را در حرکت دادن این محصول در خیابانهای شلوغ تهران یاری میرساند.

از نکات ایمنی جالب توجه این اتوبوس میتوان به چکش های اضطراری هوشمند آن اشاره کرد. در صورتی که یکی از این چکشها از جای خود خارج شوند، آلارمی در اتوبوس راننده را متوجه وضعیت اضطراری میکند. هایگر برقی علاوه بر چکش هوشمند،‌ دارای مودم وای فای و نیز محلی برای استقرار حیوانات اهلی قلاده دار هست. البته بعید به نظر میرسد شهرداری تهران این دو آیتم اخیر را در اتوبوس حفظ کند!!

رقبا، قیمت و گارانتی اتوبوس HIGER الکتریکی

قیمت این اتوبوس در دنیا در محدوده ی ۲۴۰.۰۰۰ یورو می باشد. اما شهرداری تهران بعلت حجم بالای خرید با رقمی زیر ۱۸ میلیارد تومان اتوبوس هارا خریداری و وارد خیابانها کرده است. رقیب مستقیم این اتوبوس، قطعا آتروس برقی ایران خودرو دیزل می باشد که البته به دلیل قیمت بالاتر و نیز عدم امکان تولید در تیراژ بالا فعلا فروش خاصی نداشته است. البته پای یک رقیب داخلی دیگر نیز در میان است. اتوبوس برقی شتاب مپنا که البته به لحاظ تکنولوژی ساخت و راندمان، وضعیت ضعیف تری نسبت به نمونه چینی HIGER دارد.

این اتوبوس به مدت ۸ سال یا ۶۰۰ هزار کیلومتر (هر کدام زودتر فرا رسد) دارای گارانتی فنی و باتری شرکت نامیک گسترش راد می باشد. این شرکت ارائه دهنده خدمات پس از فروش برندهای هایگر و فنسر در ایران می باشد.

نظر شما در مورد رویکرد جدید دولت و شهرداری در زمینه ی استفاده گسترده تر از وسایل نقلیه عمومی برقی چیست؟ آیا راه حل هوای آلوده تهران و سایر کلانشهرهای ایران همین است؟ تامین برقی برای این قبیل وسایل نقلیه در آینده چگونه خواهد بود؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

• _{با تشکر از مهندس سهیل ملا آقا بابائی بابت فراهم آوردن امکانات این بررسی.}